مستند ۳۶ دقیقه ای “خواب ابریشم ” به کارگردانی ناهید
رضایی توسط مرکز سینمای مستند و تجربی تهیه شده است. در این مستند ناهید رضایی تصمیم
می گیرد بعد از بیست سال به دبیرستان محل تحصیل خود در یکی از محلات متوسط تهران باز
گردد تا شرایط امروز دختران این دبیرستان را به تصویر بکشد.
به گفته ناهید رضایی، خواب ابریشم ابتدا
قرار بوده فیلمی نوستالژیک از رابطۀ فیلم‌ساز با مدرسۀ بیست سال پیش خود باشد، اما
عملاً به فوران درد دلها و احساسات ناملموس و ناشنیدۀ دانش‌آموزان دختر این دبیرستان
شد و پرده از بیم ها و حسرت‌های نسلی برمی‌دارد که در کنارمان و این‌قدر دور از نگاه
و توجه مان روزگار می‌گذراند.
ناهید رضایی در گفتگویی در این مستند، نسل
آرمان خواه و عدالت طلب بیست سال پیش خود در این دبیرستان را با نسل دختران امروز آن
مقایسه می کند و به گفته او جای خالی آرزوها، امیدها و آرمان خواهی های نسل خود را
با پوست و استخوان احساس می کند و به دخترانی می رسد که پنجه در پنجه تقدیر، یا با
سرنوشت محتوم خود مبارزه ای بی رمق می کنند یا از پیش تسلیم آن شده اند.
دخترانی که سنت، عرف و مذهب چون تار ابریشمی
آنها را درنوردیده در فضای خشن سانسور دولتی و عرفی جامعه، یکدیگر را پناهگاه خود یافته
و براحتی از سرکوبهای غرایز و امیال زنانه خود سخن می گویند.
خواب ابریشم آنقدر نزدیک است که از تماشایش
شگفت زده می شوی؛ تماشای خود بر صحنه.
تماشای زنانگی سرکوب شده و حقارت آمیز در
لابه لای کلمات و نگاه ها و رفتار دختران دبیرستانی.
تماشای خود وقتی « آنچه می خواهی را به
دست نخواهی آورد.»، وقتی «کنکور تنها وسیله ای است برای دستیابی به همه چیز»، وقتی
«زن در این جامعه حتی نمی تواند آرزویی داشته باشد.» … «خواب ابریشم»، تماشای زمانی
است که در پیله ای و خواب پروانه شدن می بینی!
یاسی تلخ و آشنا در «خواب ابریشم» صحنه
ها را همراهی می کند. یاس نسبت به آینده ای در راه. آینده ای آنقدر دور که بیهوده پنداشتن
و محروم بودن از امکان اختیار، در دسترس ترین و شایع ترین نتیجه ای است که می توان
از نرسیدن به آن گرفت.
«خواب ابریشم» نمایانگر گوشه ای از وضعیتی
است که نگاهی سرکوبگرانه، اروتیک و منع کننده را نسبت به “زن” در یک جامعه ی کوچک به
نمایش در می آورد و هم چون دیگر فیلم هایی که هر کدام به نوعی سعی در تصویر نظام آموزشی
ما دارند، اندوه و پرسشی را باقی می گذارد؛ اندوه نسبت به قربانیان این نظام بیمار
و این پرسش که آیا تا چندین نسل دیگر باید در این چرخه ی بیهوده اما اثر گذار در آموزشی
کژ رو، به بی حاصلی و انفعال کشیده شوند؟
خواب ابریشم، نه یک خواب، که واقعیتی است
ملموس از آنچه هست در جستجوی خوابی رو به رهایی و توانایی.
http://youtu.be/EJZTeoWr4PU
قسمت دوم:
http://youtu.be/JUfJ0GItOK0
قسمت سوم:
http://youtu.be/htLdfbww5_o
قسمت چهارم:
http://youtu.be/mN24IFtD0co
قسمت پنجم:
http://youtu.be/q1l_lMy3gbo