سخنرانی های نمازهای جمعه چگونه تنظیم می شود؟

کافی است روزهای شنبه مروری بر گزارش خبرنگاران شهرهای مختلف از خطبه های نماز جمعه سراسر کشور بیندازید ، خواهید دید که هر دو قسمت سخنرانی نماز جمعه چه درخطبه اول که معمولا به یک موضوع خاص دینی پرداخته می شود و چه در خطبه دوم که غالبا بحث سیاسی روز در آن مطرح شده و موضع خطیب جمعه نسبت آن اعلام می گردد ، همانندی بسیار عجیبی بین سخنان امامان نماز جمعه در سراسر کشور وجود دارد ، راز این همانندی و هم گونگی در چیست ؟

شاید بتوان با شنیدن خطبه های نماز جمعه در سراسر کشور، که خطبه های اول و دوم آن، کاملا در اکثر مناطق کشور همانند است پی به واقعه ای مهم در آینده برد و سیاست های تنظیم شده توسط رهبر و بیت وی را به صورت دقیق تجزیه و تحلیل نمود.

آن چه در ادامه این نوشتار به آن اشاره شده تحلیلی بسیار ساده و پیش و پا افتاده در انتخاب شدن احمدی نژاد به ریاست جمهوری دوره نهم ، با شنیدن خطبه های یکی از هفته های نماز جمعه در سراسر کشور، و دیدن جزواتی است که برای ائمه جمعه ، جهت ارتقاء سطح دانش سیاسی و حتی دینی و مذهبی آنان ارسال می شود.

هر هفته جزواتی از سوی شورای سیاست گزاری ائمه جمعه برای امامان جمعه سراسر کشور ارسال می شود ، در یکی از جزوات ، به تحلیل مسائل سیاسی روز در داخل و خارج کشور پرداخته می شود که این جزوه بیشتر اختصاص به خطبه دوم نمازهای جمعه دارد، برای خطبه اول نیز ، جزوه دیگری تنظیم شده، که اختصاص به مسائل دینی و مذهبی دارد و مثلا یک بحث فقهی یا یک بحث تفسیری و…. همراه با استدلال و مستندات آن نوشته شده است.

چرا که امروزه امام جمعه شدن هم مثل شرکت در آزمون سراسری کنکور شده و معیار انتخاب ائمه دیگر بر اساس علم و تقوا و فضائل دیگر نیست ، هر روحانی که تنها دوسال درس خارج فقه و اصول خوانده ، با این میزان سواد ناکافی به شورای سیاستگزاری ائمه جمعه مراجعه ، و برای امام جمعه شدن اعلام آمادگی می نماید ، و یا نیز افرادی با توصیه سیستم امنیتی و سایر نهادهای حکومتی به این شورا معرفی می گردند ، سپس از او امتحان کتبی و شفاهی از دروس حوزوی و نیز برخی اطلاعات عمومی به عمل می آید، و مرحله بعد استعلام های امنیتی است ، که این مرحله بسیارمهم تر از مراحل گذشته است ، پس از تایید شدن در این مراحل با نظر سیستم امنیتی ، حکم انتصاب امام جمعه برای مدت سه سال در شهر مورد نظر ، که بعضا هیچ سنخیتی با امام جمعه ی انتخاب شده از لحاظ اجتماعی ندارد و صرفا ملاحظات امنیتی و سیاسی در آن مد نظر بوده ، صادر می گردد.

طبیعی است که با این میزان سواد ناکافی کیفیت خطبه ها ی نماز جمعه نزول پیدا نموده و جذابیت لازم از لحاظ علمی و سیاسی را نخواهد داشت ، چون نه سواد کافی سیاسی و نه حتی سواد کافی حوزوی در این افراد با شرائطی که توضیح داده شد وجود ندارد ، ذکر نمونه ای در این رابطه جالب است که شخصی در امتحان قضاوت بارها حضور می یابد، اما هرگز به دلیل سطح سواد ناکافی موفق به قبولی در امتحانات آن نمی شود ، ولی در امتحان امامت جمعه پذیرفته شده و امروز یکی از ائمه جمعه جنجالی کشور است .

به همین لحاظ، به دنبال نزول کیفیت خطبه های نماز جمعه ، از اوائل دهه هفتاد ، همه هفته جزوات مختلفی برای ائمه جمعه برای ارتقاء سطح کیفیت سخنانشان ارسال می شود، و در حقیقت تمامی مطالب سیاسی گفته شده در خطبه های سراسر کشور همانند حفظ کردن دیالوگ فیلم نامه هائی است که هنرپیشه ها دقیقا ، متن آن را تکرار می کنند، اگر بررسی سطحی در خطبه های نماز جمعه سراسر کشور شود به وضوح دیده می شود متن سخنان خطبه ها کاملا همانند است تحلیل ها یکسان بوده به صورت یکنواخت مسئله ای محکوم می شود و به صورت همانندی از جریان و یا شخصی تجلیل می شود.

البته ناگفته نماند در میان ائمه جمعه ، افرادی که دارای معلومات کافی علمی و سیاسی هستند نیز وجود دارد که بدون اعتناء به جزوات یاد شده با دیدگاه و تحلیل شخصی خود به ایراد خطبه های نماز جمعه می پردازند. خطبه های آیه الله طاهری اصفهانی در حمایت از حماسه دوم خرداد، خطبه های مرحوم صدوقی و نیز خطبه های آیه الله نور مفیدی و تنی معدود از ائمه جمعه ، قطعا فارغ و مستثنی از این مسئله بوده است اما آن چه که مسلم است این نکته است که اکثریت قاطع ائمه جمعه تابع همان جزواتی می باشند که مرتبا برای تغذیه فکری آنان از سوی شورای سیاست گزاری ائمه جمعه برای ابلاغ سیاست های رهبری و بیت دیکته می شود.

اینک به ذکر یک خاطره از یکی از فعالان سیاسی در خصوص پیش بینی انتخاب احمدی نژاد به ریاست جمهوری که تقریبا دوسال پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ ، در اواخر سال ۸۲ اتفاق افتاده اشاره می شود ، این فعال سیاسی اظهار می دارد در حالی که هنوز در دوره اصلاحات به سر می بردیم ، و ائمه جمعه همگی با مدیران اجرائی اصلاح طلب زاویه ای آشکار داشتند و چند ماه پس از انتخاب شدن احمدی نژاد به عنوان شهردار تهران می گذشت، در یکی از همان جزوه های ارسال شده از سوی شورای سیاست گزاری ائمه جمعه برای امامان جمعه سراسر کشور ، به چند خصوصیت یک مدیر مکتبی اشاره شده و به ائمه جمعه تاکید گردیده بود که پس از توضیح کافی در رابطه با خصوصیات یک مدیر مکتبی ، نمونه بارز آن شهردار محبوب تهران ، دکتر احمدی نژاد معرفی گردد، در آن هنگام من وقتی جزوه ها را مطالعه نمودم و ماجرای آن را برای تعدادی از دوستان تعریف می کردم تحلیلم این بود که بی شک نظر رهبری برای دوره آینده ریاست جمهوری احمدی نژاد است .

او در ادامه می افزاید : بسیاری از دوستان تحلیل من را نادرست و خام پنداشتند چرا که سال گذشته صلاحیت احمدی نژاد حتی برای شهردار شدن از سوی وزارت کشور اولا به دلیل پائین بودن امتیازات کافی جهت تصدی پست شهرداری و دارا نبودن شرط حد اقل پنج سال سوابق اجرائی کلان و ثانیا داشتن پرونده فساد اقتصادی در استانداری اردبیل تایید نشده بود و با مداخله بیت رهبری و چهره های اصلی اصول گرا نظیر آقای ناطق نوری ، وزارت کشور اصلاحات با مصلحت اندیشی ، حکم شهردار شدن وی را امضاء کرده بود، تحلیل من این بود که احمدی نژاد ، فردی بی ریشه و ناشناخته بوده ودارای تیم اجرائی کافی نیست ، به همین دلیل با پتانسیل ائمه جمعه، رهبری تلاش می کند ، تا او را به عنوان یک چهره سیاسی مطرح نموده ، و سپس به عنوان یک فرد مطیع ، شرائط ریاست جمهوری وی را فراهم نماید .

این فعال سیاسی این چنین ادامه می دهد :به دلیل فقدان تجربه لازم در احمدی نژاد، اولا وی به عنوان فردی مطیع و موم دست رهبری و بیت ، آن گونه که آنان می خواهند ، دقیقا عمل خواهد نمود و ثانیا کلیه افراد اجرائی در دولت در سطح کلان و در تمامی استان ها ، شامل افرادی خواهند بود که مستقیما از سوی بیت به احمدی نژاد معرفی خواهند شد ، به یاد دارم در روز چهارم تیر سال ۸۴ ، تماس های فراوانی ازسوی دوستان داشتم ، که تصور می کردند ، من یا با صاحب نفسی و پیش گوئی ارتباط برقرار کرده ، و انتخاب احمدی نژاد را به عنوان رئیس جمهور آینده ، دو سال قبل پیش بینی نموده بودم ، ویا دارای قدرت تحلیل بالائی در مسائل سیاسی هستم ، اما واقعیت این بود که من فقط به طور اتفاقی جزوات مربوط به ائمه جمعه را در آن هنگام دیده و خطبه های آنان را شنیده بودم ، و اراده رهبری و بیت را از مدتی قبل ، با خواندن آن جزوات و شنیدن خطبه های نمازجمعه در سراسر کشور ، تشخیص داده بودم ، شما هم می توانید اتفاقات آینده را این گونه پیش بینی کنید.