ترجمه:
حميد بهشتي
رئیس جمهور بخش
کردستان عراق: انجام همه پرسی حق طبیعی وخداداد ملت کرد است. من فکر نمی کنم که
بغداد در قبال حق طبیعی ملت ما بایستد.و در اینصورت نیز موجب ممانعت ما نخواهد گشت.
بغداد/ اربیل/
برلین – گزارش ویژه – دولت منطقه ای مورد حمایت آلمان در بخش کردی زبان در شمال
عراق خواهان تجزیه کشور و تأسیس کشوری مستقل می باشد. به گفته مسعود بارزانی، رئیس
جمهور بخش کردستان عراق انجام همه پرسی »حق طبیعی وخداداد ملت کرد است«. این مطلب
به نظر وزیر امور خارجه کردستان عراق، فلاح مصطفی، مربوط به استقلال عرضی است.
گفته می شود توافقاتی در این زمینه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ حاصل گشته است.
بارزانی به صراحت مناطق کرد نشین سوریه و ترکیه را مشمول برنامه ی مربوط به تأسیس
کشور نمی بیند. کارشناسان مدتهاست اخطار می دهند که احتمال دارد عراق پس از پیروزی
بر حکومت اسلامی متلاشی گشته یا به جنگ داخلی دیگری دچار گردد. حکومت منطقه ای
کردستان می تواند در زمینه درخواست استقلال خود به مقدمات فراهم شده توسط آلمان تکیه
نماید: برلین همواره به میزان قابل ملاحظه ای در حمایت از مناطق کردنشین عراق کوشیده
است و از سپتامبر 2014 نیروهای نظامیِ حکومت منطقه ای کردستان (پشمرگ ها) را در
چارچوب جنگ علیه حکومت اسلامی آموزش نظامی داده و مسلح نموده است. برلین ملامت از
جانب سازمان های حقوق بشر و کارشناسان آمریکایی را بخاطر اینکه پشمرگ ها که خواهان
استقلال هستند، برای فراری دادن اعرابِ مذموم از کردستان »پاکسازی قومی« انجام می
دهند، همواره مردود دانسته است.
پیش از آغاز مجدد
جنگ داخلی
ناظران نسبت به
تلاشی عراق یا فرو رفتن آن کشور در جنگ داخلیِ دیگری با جبهه های جدید، به دنبالِ
بازپس گرفتن شهر پر جمعیت موسول مدت هاست اخطار می دهند. دلیل آن مربوط به شکاف
همه جانبه اجتماعی سیاسی است که عراق از زمان هجوم نیروهای تحت رهبری آمریکا در
سال 2003 و اشغال آن کشور، دست به گریبانِ آن است. به تشخیص واقعه نگار آلمانی، وینفرید بوختا،
تحلیلگر سابق سازمان ملل در بغداد در یکی از نشریات آکادمی امنیت سیاسی آلمان کشور
مزبور عملا مدت هاست فرو ریخته و به سه بخش جدا شده است: به منطقه نفوذ شیعیان در
جنوب، منطقه نفوذ اهل سنت که شامل پایتخت و مناطقی در غرب کشور باشد و قسمت های
کردنشین در شمال که سر سختانه مقابل یکدیگر قرار گرفته اند. این سه بلوک که دیگر
کارشان به دشمنی سخت با یکدیگر رسیده است در حال حاضر به خاطر مبارزه با دشمن
مشترک یعنی حکومت اسلامی با زحمت بسیار می توانند در کنار هم بمانند. اما این که آیا
دولت مرکزی در بغداد پس از پیروزی مطلوب بر حکومت اسلامی نیز به حفظ وحدت این کشور
متلاطم موفق خواهد گشت به هیچ وجه روشن نیست. و اینکه قدرت های مختلفی از جمله غیر
از کشورهای عضو پیمان ناتو، ایران و ترکیه که علاوه بر عضویت در ناتو نقش ویژه ای
را نیز بازی می کند، دخالت می نمایند کار را مشکل تر می سازد [1]. این کارشناس
آلمانی امور خاور میانه می افزاید: »به برداشت من جنگ داخلی در آنجا سال ها ادامه
خواهد داشت.« [2]
علت جنگ داخلی
در آغاز سال
بوختا به صراحت به نقش حکومت منطقه ای کردستان در اربیل اشاره کرد. به گفته ی او این
حکومت از زمان پذیرش قانون اساسی جدید عراق در اکتبر 2005 دارای »حق خود مختاری«
است که شامل بر ارتش مستقل، قانون اساسی، پارلمان و مدارس خود که به زبان کردی تدریس
می نمایند می باشد [3]، اما اکنون بر روی استقلال کامل پافشاری می نماید. در حالی
که از تابستان 2014 در اولین حمله به حکومت اسلامی موفق به فتح منطقه نفت خیز
کرکوک گشته و توانسته است قلمرو خویش را 40 در صد افزایش دهد. بوختا خاطر نشان می
سازد که هنوز میان بغداد و اربیل بر سر اینکه کرکوک به کدامیک تعلق دارد توافقی
حاصل نگشته است. به نظر او »پس از آزاد سازی موصول، مسئله ی کرکوک یا این پرسش که
مناطق فتح شده توسط کردان در موصول و اطراف آن به کی تعلق دارند، دیر یا زود می
تواند موجب درگیری نظامی و علت جنگ میان بغداد و اربیل گردد.«
بایگانی شده
فرصت به دست آمده
برای تجزیه را حکومت منطقه ای کردستان که تحت نفوذ خاندان بارزانی است به میزان
بالایی مدیون برلین است. این امر در مورد تعاریف ذکر شده در قانون اساسیِ سال 2005
نیز مصداق دارد که خودمختاری وسیعی را تضمین نموده است: در زمان کسب توافق برای
طرح ریزی قانون اساسی، یک سازمان محلی مربوط به سیاست خارجی آلمان که به بنیاد
فرهنگی فریدریش نویمان، وابسته به حزب FDP در یکی از مجالس و سمینارهای
خود سیاستمداران و کارشناسان عراقی را نسبت به »کارآیی« عملی بنیاد های فدرال قانع
ساخت و بدین ترتیب موجب این گشت که در نهایت حامیان دولت مرکزی را که از آغاز، بیم
تجزیه مناطق تحت نفود کردان را داشتند به قبول حق وسیع خود مختاری راضی نمایند.[4]
در سال های بعد برلین به نحوی سیستماتیک بر روی این که اربیل را به لحاظ سیاسی و
اقتصادی تقویت نماید کار کرده و بدین ترتیب از امرِ استقلال حمایت نموده است. این
موضوع چند سال است موجب دعوا با دولت بغداد گشته است. [5] آخرین اقدام قاطع برلین
آموزش نظامی و مسلح ساختن پشمرگ ها در چارچوب جنگ علیه حکومت اسلامی بوده است.
ناظران در همان ایامِ آغاز این اقدامات اخطار دادند که اربیل در صورتی که دارای
قوای قدرتمندی گردد اقدام به تجزیه قلمرو خود خواهد نمود: به قضاوت عبدالمطلب الحسینی
که کارشناس سیاسی و نویسنده است »مسلح ساختنِ فقط کردان« به معنی »به رسمیت
شناختنِ عملیِ تجزیه عراق« می باشد. زیرا در اینصورت عراق را بعنوان کشور، می باید
به بایگانی سپرد. [6]
»آنچه که عاقبت یوگوسلاوی
شد«
رهبری حکومت
منطقه ای کردستان در اربیل سرانجام خواهان تجزیه مناطق کردنشین گشته است. به گونه
ای که رئیس جمهور حکومت منطقه ی کردستان، مسعود بارزانی، جمعه گذشته در گفتگو با یکی
از روزنامجات محوری آلمان تأکید نمود، وی بدین خاطر به سازماندهی همه پرسی اقدام
خواهد نمود: وی گفت: انجام همه پرسی »حق طبیعی و خداداد ملت کرد است« و »من فکر نمی
کنم که بغداد در قبال حق طبیعی ملت ما بایستد.« و »در اینصورت نیز موجب ممانعت ما
نخواهد گشت«. [7] رئیس جمهور حکومت منطقه کردستان که همواره مورد حمایت برلین بوده
است افزود »ما همه می دانیم که عاقبت یوگوسلاوی چه شد«. این را باید پذیرفت که
»مرزهای رسمی، دیگر هیچ ارزشی نداشته و به تاریخ تعلق دارند«. البته وی این را نیز
افزود که او به هیچ وجه تجزیه مطلوب خویش را شامل بر مناطق کردنشین سوریه یا حتا
ترکیه نیز نمی داند. وی سال هاست با رئیس جمهور ترکیه، رجب طیب اردوگان، همکاری
دارد. [8] در پایان هفته ی اخیر وزیر خارجه حکومت منطقه کردستان، فلاح مصطفی، بر
تجزیه طلبی تأکید نمود و توضیح داد، حقِ خودگزینی باید موضوع کار باشد: »ما باید
بدین ارتباط ناسالم خود با بغداد« پایان دهیم. [9] »استقلالِ« کشور نباید کنار
گذاشته شود. چنان که گزارش می شود رئیس جمهور منطقه کردستان، بارزانی، در حاشیه
کنفرانس امنیتی مونیخ که بدان دعوت شده بود گفتگوهای مربوطه را صورت داده است – از
جمله با معاون رئیس جمهور آمریکا، مایک پنس. به اعلام وزیر امور خارجه ی حکومت
منطقه کردستان، واگذاری بخشی از مناطق مفتوحه به بغداد می تواند وجه مصالحه ای برای
قبول استقلال کردستان گردد.
پاکسازی های قومی
مطالبات تجریه این
گمان را تشدید می سازند که در برخی از عملیات، پشمرگ ها در آبادی هایی که از
تابستان 2014 – تاحدودی با حمایت تسلیحاتی آلمان– توانسته اند بر آنها مسلط گردند
به اقداماتی که در دراز مدت طرح ریزی شده اند مربوط می شود. سازمان های حقوق بشر
همواره خاطر نشان ساخته اند که پشمرگ ها به عمد خانه های ساکنان عرب زبان را ویران
ساخته و بدین وسیله شرایط زندگی را از آنان سلب نموده اند. استناد این ادعا 21
روستاست که 17 تای آنها به دور کرکوک واقع اند. دلائل روشنی، به ویژه تصاویر
ماهواره ای از دستکم 62 آبادی دیگر نیز موجوداند. [10] اعتراضاتی از جانب دولت
آلمان که حامی حکومت منطقه ای کردستان است به فراری دادن آشکارِ اهالی عرب زبان
مطرح نگشته اند. کارشناسان آمریکائی در تابستان 2016 قضاوت کرده بودند که اینها
مربوط به اقداماتی است در سایه جنگ به منظور پاکسازی قومی برای ایجاد کشوری کردی
در آینده. [11]
منتشر شده در
تلاکسکالا
گرفته شده از
سایت مجله هفته
زیر نویس ها
[1]
Wilfried Buchta: Verfrühte Abgesänge auf den IS. Die Mossul-Offensive und ihre
möglichen Folgen. Bundesakademie für Sicherheitspolitik: Arbeitspapier
Sicherheitspolitik Nr. 29/2016.
[2] Christian Böhme: «Am Ende könnte der IS
profitieren». http://www.tagesspiegel.de 23.02.2017.
[3] Wilfried Buchta: Die irakische
Mossul-Offensive. In: Politische Studien 471, Januar/Februar 2017. S.
37-47.
[4]
S. dazu Reformkurs.
[5]
S. dazu Im Windschatten des Krieges.
[6]
«Die Kurden könnten Deutschland noch richtig ärgern». http://www.focus.de
23.08.2014. S. dazu Von Kurdistan nach Alawitestann.
[7]
«Die Tage des Iraks als Zentralstaat sind gezählt». Frankfurter Allgemeine
Zeitung 24.02.2017.
[8]
S. dazu Ein verzweifelter Abwehrkampf.
[9] Mark Townsend: Kurds offer land for
independence in struggle to reshape Iraq.http://www.theguardian.com
25.02.20177.
[10] S. dazu Die Schlacht um Mossul (II) und Im
Windschatten des Krieges.
[11] Sara Elizabeth Williams: Destroying Homes for
Kurdistan. foreignpolicy.com 23.07.2015.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر