آیا حیدر عبادی به خودمختاری کردستان عراق پایان می دهد؟

همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق که از نظر بغداد اقدامی غیر قانونی تلقی شده، سیاست بغداد را در قبال اقلیم کردستان تهاجمی تر کرده است. شرایطی که این پرسش را پیش آورده است که آیا بغداد تا آنجا پیش خواهد رفت که به خودمختاری اقلیم کرستان پایان دهد؟

بعد از اقدام نیروهای ارتش عراق و حشد الشعبی برای تصرف شهر کرکوک و دیگر مناطق مورد مناقشه میان اقلیم و بغداد که دهها کشته بر جای گذاشت و منجر به عقب نشینی پیشمرگه های کرد شد، اکنون حیدر العبادی نخست وزیر عراق از اقدامات جدید در ارتباط با اقلیم کردستان سخن می گوید.

پاتریک کوکبورن در ایندپندنت و به نقل از نخست وزیر عراق نوشته است که بغداد خواستار پایان دادن به وضعیت نیمه مستقل اقلیم کردستان است.

کوکبورن که با حیدر العبادی مصاحبه کرده است می نویسد نخست وزیر عراق احساس پیروزمندانه ای داشت چرا که دو موفقیت بزرگ را کسب کرده است، از یک سو نیروهای عراقی توانستند داعش را از موصل بیرون کنند و از سوی دیگر کنترل کرکوک را از دست پیشمرگه های اقلیم کردستان خارج کرده اند.

او گفته است که به نیروهای عراق دستور داده بود در بازپس‌گیری کرکوک خونریزی وجود نداشته باشد با این حال درگیری های رخ داده منجر به کشته شدن دهها نفر شد.

پاتریک کوکبورن نخست وزیر عراق را سرشار از رضایت از دو پیروزی بزرگ در عراق بعد از صدام حسین توصیف کرده است. نخست وزیر عراق به وی گفته است: «تمام گذرگاههای مرزی داخل و بیرون از عراق باید تحت کنترل نیروهای فدرال عراق باشد.»

حیدر العبادی همچنین در پی آن است است که کنترل بخش بین المللی فرودگاههای شهر اردبیل و سلیمانیه را در دست بگیرد. این تغییرات شاید چندان به نظر دراماتیک نیاید اما عملا به کنترل نیمه مستقل اقلیم کردستان که حدود ۲۶ سال قدمت دارد، پایان خواهد داد.

از سوی دیگر حیدر العبادی همچنین خواستار آن است که پیشمرگه ها یا بخشی از نیروهای امنیتی دولت عراق باشند و یا نیروی کوچک محلی. عبادی گفته است که به مقامات اقلیم کردستان گفته بخش کوچکی از پیشمرگه ها باقی بمانند و بقیه در خانه بمانند.

نخست وزیر عراق گفته است که او تردید دارد تعداد پیشمرگه های اقلیم واقعا ۳۰۰ هزار نفر باشد و به نظر او همان فسادی که در ارتش عراق باعث سقوط موصل شد احتمالا در نیروهای پیشمرگه هم وجود دارد. در جریان سقوط موصل، تحقیقات نشان داد که بسیاری از کسانی که به اسم نظامی بودند و از دولت حقوق می گرفتند، در حال خدمت نبودند و فقط حقوق می گرفتند.

حیدر العبادی گفته است به دلیل همین فساد در پیشمرگه ها آنها نتوانستند در سال ۲۰۱۴ از مرزهای اقلیم کردستان در برابر داعش دفاع کنند و از آمریکا و ایران کمک گرفتند.

با این حال نخست وزیر عراق گفته آماده است حقوق آن عده از پیشمرگه ها را که تحت کنترل دولت فدرال عراق در آیند بپردازد اما اگر مقامات اقلیم بخواهند نیروی کوچک محلی که نباید البته تعدادشان زیاد باشد داشته باشند، خودشان باید حقوق آنها را بپردازند.

عبادی اکنون از موقعیت قدرتمندی برای اقدام علیه اقلیم کردستان برخوردار است چرا که همسایگانش بویژه ایران و ترکیه موافق اقدامات او برای کنترل گذرگاههای مرزی و صادرات نفت از اقلیم کردستان هستند.

نخست وزیر عراق گفته است که ترکیه اکنون پذیرفته که در گذشته اشتباه کرده مستقیما با اقلیم کردستان دست به معاملات نفتی زده است.

اگر همه این تحولات را در کنار هم قرار دهیم شاید بتوان پاسخ مناسب تری برای چرایی کناره گیری مسعود بارزانی از ریاست اقلیم کردستان پیدا کنیم. بارزانی با عدم درخواست برای تمدید مدت ریاستش در پی آن است که مانع کاهش قدرت دولت خودمختار اقلیم شود.

با این حال مقاومت دولت اقلیم کردستان در برابر بغداد اکنون بسیار دشوار است چرا که اختلافات داخلی بین احزاب کرد وضعیت را برای آنها بشدت شکننده کرده است. کردها هم اتحاد داخلی را از دست داده اند و هم قدرت های منطقه ای مانند ایران و فرا منطقه ای مانند آمریکا نه در کنار آنها که در کنار دولت بغداد ایستاده اند.

حیدر العبادی نخست وزیر عراق که اکنون خوشحال از دو پیروزی بزرگ بر داعش و پیشمرگه هاست در سال ۲۰۱۴ بعنوان نخست وزیر عراق انتخاب شد. او ۶۵ سال دارد و بیش از ۲۰ سال از زندگی اش را در دوره صدام حسین در تبعید در بریتانیا گذراند. جایی که توانست دکترایش را در مهندسی برق از دانشگاه منچستر بگیرد. وی بعد از سقوط صدام حسین و در سال ۲۰۰۳ از تبعید به عراق بازگشت.