برگردان : هاتف رحمانی
با عملیات جدید ارتش سوریه که مورد حمایت روسیه است به سمت غوطه شرقی
، کارزار رسانه ای دیگری، مشابه با کارزاری که قبلا برای حلب به راه انداخته شد به
راه انداخته شده است. تصویر ها و «اطلاعات» دریافتی از «فعالینی» که در کنسرت حدود
10 هزار نفری رزمنده های گروه های مختلف در غوطه شرقی حرکت می کنند در رسانه های بین
المللی برای ایجاد این تصور که جنگ بین «مردم غوطه شرقی و رژیم اسد» است مورد
استفاده قرار می گیرد. هدف این فشار بین المللی آن است تا دولت از نظر نظامی
قدرتمند دمشق را به عقب نشینی وا دارد.
تلاش می شود عملیات جاری ارتش سوریه در غوطه شرقی در حومه دمشق که با
حمایت کامل روسیه به اجرا در آمده است ، از طریق کارزار گسترده رسانه ای متوقف
شود، چون اوضاع نظامی علیه نیروهای مسلحی است که از سوی کشورهای در گیر در جنگ نیابتی
علیه سوریه در راستای تغییر رژیم در کشور حمایت می شوند. با ادعا های فعالین
وابسته به القاعده یا اخوان المسلمین ، یک جا به عنوان حقیقت برخورد می شود وبا
تصویرهای تهیه شده از سوی این محفل ها ،کارزار رسانه ای حکایت را بعنوان جنگ ارتش
سوریه علیه غیر نظامی ها و نه حدود 10 هزار میلشیای حامل موشک و حمله های خمپاره
به دمشق پایتخت از غوطه شرقی به نمایش می گذارد. همان طور که ایجاد وحشت در کشورهای
هوادار تغییر رژیم در سوریه ، تحت رهبری امریکا، به این حقیقت که غوطه شرقی سومین
مرحله بزرگ برای تعیین آینده کشور پس از جنگ ال قیصر در مرز لبنان در بهار 2013 و
جنگ حلب در سال 2016 است ارتباط دارد .
-1 چرا غوطه شرقی اهمیت دارد ؟
غوطه شرقی به خاطر نزدیکی آن به دمشق پایتخت سوریه ، در جنگ نیابتی
علیه سوریه ، که در سال 2011 اغاز شد در میان مهم ترین جبهه ها بوده است . طبق
گزارشی از سوی موسسه واشنگتن برای سیاست خاورمیانه،بر آورد می شود تقریبا 10 هزار
میلشیا در غوطه شرقی محاصره شده از سال
2013 ، که 100 کیلومتر مربع مساحت دارد و طبق بر آورد سازمان ملل حدود 250هزار نفر
غیر نظامی ساکن آن هستند مستقر شده باشند. بزرگ راه ام فایو M5 متصل کننده دمشق به حمص و حلب و اتصال
به مرز اردن در جنوب ، از غوطه شرقی می گذرد و از سال 2012 مسدود شده بود . غوطه
شرقی همچنین در جاده اصلی وصل کننده دمشق به دیرالزور از طریق پالمیرا ، به عبارت
دیگر ، راه اتصال به مرز عراق واقع شده است. اگر ارتش سوریه پیروزی خود علیه
رزمنده ها در غوطه شرقی را اعلام می کند، علاوه بر باز شدن این جاده ها، جنگ سوریه
دوباره مانند اوایل سال 2012 ، با بیرون کردن اساسی گروه های مسلح حاضر در دمشق
دوباره ظاهری «روستایی» خواهد گرفت.
این به معنای آن است که دمشق و مسکو دستان خود را در مذاکره در باره
آینده سوریه قوی تر می سازند. به علاوه ، ارتش سوریه نیز علامت می دهد که ارتش از
طریق سرنگون کردن جنگنده اف 16 اسرائیلی در اوایل فوریه سر به سوی مرز جنوبی خواهد
گذاشت، بازپس گرفتن غوطه شرقی هم به معنی رفع
تهدید امنیتی برای پشت جبهه دمشق خواهد بود و هم تضمین آسایش بهترین
سربازان ارتش سوریه که به مدت 5 سال در این جبهه مستقر بوده اند.
بنابراین ، عملیات در غوطه شرقی ، که نامزد جبهه سوم جنگ سوریه است،
فضای وحشتی را در کشورهای شرکت کننده در ائتلاف ضد اسد تحت رهبری امریکا ایجاد
کرده است .در حالی که از طریق یک کارزار رسانه ای تلاش می شود عملیات متوقف گردد،
فرانسه، بریتانیا وامریکا دولت دمشق را به چشم بستن به حضور گروه های مسلح وادار می
کنند. اما، این که این سناریو، که در حلب نیز مورد آزمایش قرار گرفته بود، موفقیت
آمیز باشد یک رازتمام خواهد بود . اگر چه شورای امنیت سازمان ملل روز شنبه با فشار
امریکا، فرانسه و بریتانیابرای اعلام آتش بس 30 روزه در سراسر سوریه تصمیم گرفت،
اما قابل توجه است که شاخه سوری القاعده، هیئت التحریرالشام از دامنه این توافق
حذف شد .حضور مشهود این گروه در محلات غوطه شرقی در مواجهه با دمشق می تواند ادامه
عملیات را بدون نقض آتش بس حداقل از نظر فنی ممکن سازد.
-2 رزمنده های غوطه شرقی چه کسانی هستند؟
گروه هایی که به طور عمده از سوی عربستان سعودی و قطر حمایت می شوند
در غوطه شرقی حضور دارند.
ارتش اسلام : مرکز ارتش اسلام ،که به خاطر کمک عربستان سعودی بزرگترین
گروه در منطقه است در دوما ، که بعنوان » پایتخت غوطه شرقی» نیز به آن اشاره می شود قرار دارد . دراطلاعاتی
که در اسناد اطلاعاتی امریکا بازتاب یافته است ، کسانی مانند سعودی ها این گروه را
» به مناسبت دومین سال انقلاب» با 120 تن مواد منفجره مجهز کرد و در آن روز با
آموزش سعودی برای «به اتش کشیدن دمشق» پایتخت سوریه با موشک ها و خمپاره ها
بمباران شد ، کنترل ال سعود بر آن گروه را آشکار می کند .
در جولای 2012، 5مقام ارشد، از جمله وزرای دفاع و داخل سوریه ، جان
خود را در همایش امنیت ملی ، که هدف حمله بمباران ارتش اسلام قرار گرفته بودند از
دست دادند. اگر چه گروه در دسته بندی بعنوان «میانه رو» خوانده می شود اما زهران
اللوش
Zahran Alloush رهبر
آن گروه ، که در حمله هوایی نیروی هوایی 2015 کشته شد ، گفت که آن ها دموکراسی را
توهین به مقدسات تلقی می کنند ، و هدف خود را»استقرار یک دولت امیه برای له کردن
سران شیعه و علوی» توصیف کرد . در 2013 ، ارتش اسلام به آدرا Adra محلی روبه روی دوما Douma نفوذ و حدود 40 غیر نظامی را قتل عام
کرد و سپس افرادی را که ربوده بودند با گذاشتن آن ها در قفس در خیابان های غوطه
شرقی به «نمایش » گذاشت .
سپاه ال رحمان : دومین گروه بزرگ غوطه شرقی به خاطرتمایل آن به قطر
معروف است . بارها در مبارزه با ارتش اسلام به خاطر رقابت بین عربستان سعودی و
قطردرگیر شده است ، سپاه ال رحمان در
نوامبر 2012 پایگاه راداری مارج السلطان را ، که چشم مانیتورینگ (پیمایش) اسرائیل
دمشق بود تخریب کرد. دو ماه بعد از این حادثه، اسرائیل اولین حمله هوایی خود علیه
سوریه را سازمان داد و عبدل ال ناصر شمیر، رهبر سپاه ال رحمان پدیرقت که سه میلیون
دلار از قطر برای نابودی پایگاه رادار دریافت کرده است .
احرار الشام : تاسیس شده از سوی ابو خالد ال سوری Abu Khalid al-Suri
،
نماینده دمشق ایمان ال زهواری Ayman al-Zawahiri رهبر القاعده، سازمانی که منطقه هاراستای Harasta غوطه شرقی ، رو در روی مرکز دمشق را در
کنترل دارد. این گروه که «مطلوب ترکیه» نیز خوانده می شود ،در ماه نوامبر برای
متوقف کردن عملیات ارتش در جبهه ادلب به پایگاه زرهی هاراستا حمله کرد . آتش بس در
غوطه شرقی با این حمله به پایان رسید .
هیئت تحریر ال شام :پس از شکست داعش به بزرگترین گروه مسلح سوری تبدیل
شد. این گروه پیش از این جبهه ال نصرت خوانده می شد، این گروه (در مقایسه با گروه
های دیگر) پرونده پایین تری در غوطه شرقی دارد. به خاطر آن که اکثریت بزرگی از
رزمنده ها درمناطق روستایی دمشق در ائتلاف داعش –النصرت که در سال 2013 عملی شد از
رهبر داعش ابوبکر بغدادی اطاعت می کردند. رزمنده های هیئت قبلا با نفوذ از غوطه
شرقی ، بارها حمله های بمب گذاری در مرکز دمشق را عملی کردند. در نتیجه دو حمله
بزرگ در جولای و اکتبر،که به اصطلاح از سوی هیئت سازماندهی شده بود 37 نفر غیر
نظامی جان خود را از دست دادند.
-3غوطه شرقی چگونه سقوط کرد؟
غوطه شرقی نزدیک دمشق پایتخت، جزء بزرگترین محل هایی است که گروه های
مسلح درآن قوی ترهستند. دلیل اصلی این امر آن است که غوطه شرقی یکی از بزرگترین
قربانی های ماجرای نئولیبرالیزه کردن سوریه بود. با داشتن فرصت آبیاری نسبتا مدرن
با حمایت فنی اتحاد شوروی، غوطه شرقی فروشگاه غذایی دمشق پایتخت بود . اما، سیاست
های نئو لیبرالی اجرا شده با به ریاست رسیدن بشار اسد در سال 2000 ضربه بزرگی به
کشاورزی غوطه شرقی وارد کرد .
علاوه بر این، غوطه شرقی، که پیش از جنگ میزبان کارگاه های چرم و کفش
بود، هم زمان حوضه کار دمشق هم بود .این کارگاه ها به دلیل شکست در رقابت با
محصولات انبوه ترکیه در داخل سوریه ، که به خاطر روابط حسنه در روابط دو جانبه که
تا سال 2011 ادامه داشت ورشکست شدند. منطقه با ییکاری سر به فلک کشیده قبل از سال
2011 غیر قابل پیش بینی هم بود. آن چه اوضاع را پیچیده تر می کرد فعالیت گروه های
اسلام گرا در غوطه شرقی بود، که درگیر بیکاری و فقربود. این گروه ها با سازمان
دادن کارزار های کمک با مساعدت کشورهای خلیج (فارس) تا سال 2011 در غوطه شرقی به
بخش گسترده اجتماعی دست یافتند. از این رو ، دوما، یا پایتخت غوطه شرقی ، یکی از
اولین شهرهایی بود که به اعتراض های آغاز شده در سال 2011 در سوریه پیوست.
بین سال های 2011 و 2013 هزار ها رزمنده غوطه شرقی برای تهاجم به سوی
مرکز دمشق با سلاح های منتقل شده از سوی اردن تلاش کردند اما شکست خوردند. در همان
زمان ،خبر ستیزه ها در رسانه های غربی با تراژدی انسانی منعکس می شد که سبب تبدیل
کامل خبرها می شد و با تیترهایی مانند «شورشیان در حال پیشرفت به قلب اسد هستند» یا»
ستیزه ها را از کاخ اسد در مونتکاسیون می توان شنید» همراه بود. اما،در نتیجه جنگ
حدود 600 هزار نفر در دمشق آواره ،و خانه های خود را رها کردند.پس از آن که در سال
2013 ارتش سوریه روستای استراتژیک عطیبه
در شرق غوطه شرقی را پس گرفت ، ارتباط
منطقه با اردن قطع شد، و گروه های مسلح محاصره شدند. امروز، رزمنده ها هنوز هم می
توانند کمک های اسلحه آماده شده از سوی اردن به غوطه شرقی را از طریق قاچاقچیان و
شبکه تونل ها به عوطه شرقی منتقل نمایند.
-4 رقابت سعودی – قطر چگونه به غوطه شرقی ضربه زد ؟
درحالی که ارتش سوریه اوضاع را در میدان به سود خود تغییر داد، گروه
های مسلح غوطه شرقی با درگیری های داخلی خون یک دیگر را ریختند. این ستیزه خون ریز
در بهار 2017 بین ارتش اسلام و سپاه ال رحمان رخ داد،که از حمایت احرار الشام وهیئت
تحریرشام بر خوردار بود. بیش از 400 نفر، عمدتا رزمنده ، و به صورت اتفاقی غیر
نظامی در طی ستیزه یک ماهه کشته شدند.
اگر چه ستیزه ها عموما بر سر کنترل محل های بازرسی ورودی به دمشق بود
، که به کانال درآمدی مهمی تبدیل شده بود، اما این ستیزه ها در حقیقت بازتاب رقابت
بین عربستان سعودی و قطر درغوطه شرقی بود، که یکی از مهم ترین جبهه ها در پشت صحنه
جنگ در سوریه است . بزرگترین قربانی این ستیزه های گروه های مسلح غیر نظامی ها
هستند. امروز غوطه شرقی به دو قسمت بین ارتش اسلام و سپاه ال رحمان تقسیم شده است
و هر دو گروه متهم به آدم ربایی ، شکنجه و حتی کشتار غیر نظامی ها از شهرهای تحت
کنترل طرف مقابل هستند.
-5 رزمنده هادر داخل غوطه شرقی چه کردند که منزوی شدند؟
زمانی که گروه های مسلح به دمشق رسیدند ارتش سوریه مجهزترین سرباز ها
را در ان جا به کارگرفت . و از رزمنده ها، که فاقد هماهنگی هستند، در طی زمان با
گام های استراتژیک مانند باز پس گیری عطیبه پیشی گرفت .اما گفتگوهای برگزار شده از
سوی » کمیته گفتگوی ملی» در جبهه حلب، که امروز با غوطه شرقی نزدیک به اتمام است،
در پیدایش صحنه امروزی نیز موثر بود . برای مثال، رزمنده ها در یالدا yaldaو کابون qaboun، که غوطه شرقی و غربی را به هم وصل می کند،
با تحویل سلاح های سنگین خود به ارتش آتش
بس با دولت دمشق را ترجیح دادند. همان طور برای درایه Darayya ،که مهم ترین جبهه غوطه شرقی است، رزمنده ها
پذیرفتند با اتوبوس به ادلبIdlib اعزام شوند.
با فرا رسیدن سال 2017، گروه های مسلح در جبهه دمشق کاملا در غوطه
شرقی منزوی شدند. ارتش سوریه به طور مساعدی غوطه شرقی را با بازپس گرفتن روستاهای
حساس مانند مارج السلطان، المحلیه و دیر ال اسافیر تحت فشار قرار داد. این امر
ضربه بزرگی به انتقال سلاح به رزمنده ها از طریق تونل ها نیز وارد کرد . اما، با
جلب شدن توجه ها در ابتدا به حلب و سپس به داعش ، ارتش آتش بس در غوطه شرقی را ترجیح
داد .آخرین این آتش بس ها در ماه نوامبربا حمله گروه های مسلح به پایگاه زرهی
هاراستاHarasta پایان یافت.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر