نه به کلینتون، نه به ترامپ

جریان سوم انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا روزبه‌روز محبوب‌تر می‌شود

سودابه رخش

«مناظره‌های ریاست‌جمهوری باید فرصتی برای مردم آمریکا باشد تا سمت‌و‌سوی کشورمان را تعیین کنند اما از سال ١٩٨٧ به این سو روسای حزب که واشنگتن را اداره می‌کنند، همه‌چیز مناظره‌ها را از پیش تعیین کرده‌اند». این صحبت‌های جیل استاین است، نامزد حزب سبز در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و کسی که هواداران برنی سندرز، رقیب پیشین هیلاری کلینتون می‌گویند تنها انتخاب ممکن برای پیشرفت واقعی و برقراری دموکراسی راستین در ایالات متحده است. حالا «جیل استاین» به همراه «‌گری جانسون» نامزد حزب لیبرترین جریان سومی را در انتخابات آمریکا تشکیل می‌دهند که با وجود استقبال بی‌سابقه از آنها، رسانه‌های جریان اصلی به‌عمد آنها را نادیده می‌گیرند. نگاهی به سیاست‌های جیل استاین که بدیل هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر است، گویای چرایی نادیده‌گرفتن او از سوی جریان مسلط است.

آن‌طور که جیل استاین روز سه‌شنبه در یادداشتی برای روزنامه گاردین نوشته، مناظره‌های ریاست‌جمهوری به نمایش مضحک و از پیش‌ طراحی و نوشته‌ ‌شده‌ای تبدیل‌ شده که مانع از گفتمانی صادقانه درباره مسائل واقعی آمریکا می‌شود. به گفته استاین، کمیسیون مناظره‌های انتخاباتی آمریکا «کارتل دو حزب» است که دموکراسی را محدود می‌کند و به نظامی سیاسی تداوم می‌بخشد که با منافع ثروتمندان و کسب‌وکارهای بزرگ گره خورده است.

نامزد سبزها در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در حالی هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ را به دوئلی عادلانه دعوت می‌کند که براساس نظرسنجی اخیر «دانشگاه سافولک و یواس‌ای تودی» بیش از سه‌چهارم رأی‌دهندگان احتمالی خواستار شرکت‌ گری جانسون و جیل استاین در مناظره‌ها هستند. نتایج نظرسنجی «مورنینگ کانسالت» هم به طرزی مشابه نشان می‌دهد که به باور بیش از نیمی از رأی‌دهندگانی که برای شرکت در انتخابات ثبت‌نام کرده‌اند، جانسون باید در مناظره ٢٦ سپتامبر شرکت کند و به اعتقاد ٤٧ درصد آنها، جیل استاین.

محبوبیت جریان سوم انتخابات آمریکا روزبه‌روز بیشتر می‌شود و درست زمانی که کمپین هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تلاش می‌کند هواداران برنی سندرز را به سمت خود بکشاند، استاین نشان می‌دهد که کلینتون لیبرال نمی‌تواند نماینده روح کمپین سندرز باشد. نامزد سبزها با برجسته‌کردن برخی سیاست‌های کلینتون نظیر هواداری از شرکت‌های بزرگ و نقش فعال او در سیاست خارجی جنگ‌طلبانه، شک و تردیدها درباره حسن‌نیت کلینتون در قبال چپ‌ها را به طرز چشمگیری بالا برده است. استاین می‌گوید: «اگر ترامپ انتخاب شود، نمی‌توانم شب‌ها راحت بخوابم و اگر هیلاری کلینتون انتخاب شود هم همین‌طور».

استاین و معاونش، «آجامو باراکا»، به‌درستی مخالف این ایده هستند که سیاست هویتی ساختگی برای یک جنبش مترقی، کافی است. استاین مخالف رأی‌دادن به کلینتون با ادعای فمینیستی است چراکه مواضع ضدجنگ کلینتون و سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالی او زندگی و رفاه زنان و خانواده‌ها را در سراسر جهان به خطر انداخته است. باراکا، معاون او هم برای نفی سیاست هویتی ساختگی که تبلیغات خود را بر انتخاب نخستین زن برای ریاست‌جمهوری آمریکا استوار کرده، از آمار دوره اوباما مدد می‌گیرد تا نشان دهد انتخاب یک رئیس‌جمهور سیاه‌پوست نمی‌تواند نژادپرستی فراگیر را علیه سیاهان حتی به‌طور سطحی کاهش دهد.

برنامه‌های استاین نشان می‌دهد که چرا از نگاه بسیاری از هواداران برنی سندرز، استاین جایگزین بهتر و قابل‌اعتماد‌تری برای رقیب سابق هیلاری کلینتون در حزب دموکرات است. برنامه‌های نامزد حزب سبز شامل خلع سلاح هسته‌ای، فراخوانی برای پایان اشغالگری اسرائیل در فلسطین و آسان‌کردن مقررات صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی در قبال آسیب‌پذیرترین کشورهای جهان است. درباره سیاست‌های داخلی هم استاین به چشم‌انداز عملی کشوری بدون خشونت دولتی و شهرهایی بدون نیروهای پلیس اشغالگر فکر می‌کند، نیروهایی که مردم آنها را به چشم جنگ‌جویان دشمن نبینند. به باور بسیاری از هواداران برنی سندرز، برای اولین‌بار از زمان خارج‌شدن او از کارزارهای انتخاباتی، مردم آمریکا فرصت کرده‌اند برای چند ساعت هم که شده، درباره آزادی، عدالت و دموکراسی رویابافی کنند.

اگر جیل اسمیت جناح چپ مخالف شیوه کنونی انتخابات آمریکا و نابودی دموکراسی در آن باشد، ‌گری جانسون جناح راست آن است. با این همه، به باور بسیاری از ناظران، جانسون نمی‌تواند در جذب آرای هواداران سندرز موفق باشد. او اگرچه گفته در بسیاری از موارد از جمله سیاست خارجی با سندرز هم‌رأی است اما به طرزی ریاکارانه اقتصاد را کم‌اهمیت جلوه می‌دهد، درحالی‌که اقتصاد هسته اصلی فلسفه سیاسی اوست. ‌گری جانسون عمیقا به «بازار آزاد» باور دارد و به اعتقاد او کسب‌و‌کارهای خصوصی بهتر می‌توانند کارهای دولت را به پیش ببرند. او این باور را در زمان تصدی تنها سمت سیاسی خود به اجرا گذاشت؛ یعنی بین سال‌های ١٩٩٥ تا ٢٠٠٣ که به‌عنوان فرماندار جمهوری‌خواه نیومکزیکو انتخاب شد. در آن هشت سال او شدیدا خواستار اجرای سیاست‌های ریاضتی بود و بی‌امان به سمت خصوصی‌سازی و از بین‌بردن وظایف دولتی پیش رفت. از همین روست که روزنامه «ریچموند تایمز دیسپچ» که در سه دهه گذشته همواره از حزب جمهوری‌خواه و کاندیداهای آن پشتیبانی کرده، سیاست‌های اعلام‌شده ‌گری جانسون را برای کاستن از ابعاد فراخ سازمان‌های دولتی و تشکیل دولتی کوچک‌تر، تأکید بر بردباری اجتماعی و احترام به آزادی‌های فردی و صیانت از آنها تحسین کرده و او را فردی متعادل با اندیشه‌های نیکو نامیده است.

فارغ از نگاه سیاسی دو طرف، جیل استاین و‌ گری جانسون یعنی جریان سوم انتخابات آمریکا راه درازی تا جذب بخش زیادی از رأی‌دهندگان مردد، مستقل و اندکی متمایل به کلینتون دارند. آنها مجبورند رأی‌دهندگان را متقاعد کنند که سیستم دوحزبی وقتی با پول بی‌پایان شرکت‌ها تأمین می‌شود، شر است و تهدیدی اساسی برای دموکراسی. بی‌شک آنها راه درازی تا رسیدن به این هدف دارند، اما شروع دیرهنگام آنها باورنکردنی است.