صفحات
▼
۱۳۹۶ دی ۸, جمعه
ژرفش بحران اعتماد عمومی به حکومت
نویسنده: محسن حیدریان
نارضایتی مردم از گرانی و ناکارآمدی حکومتی در ایران حرفهای تازه این
نیستتند. اما تغییرات چشمگیری که در افکار عمومی مردم نسبت به حکومت در هفتههای
اخیر در همه جا به چشم میحورد، نشانههای چرخشی در رفتار سیاسی مردم و پیدایش
اوضاع تازهای در کشور است. برای بازیابی این نشانهها دیگر لازم نیست سراغ سایتهای
خارج از کشور و یا حتی شبکههای اجتماعی یا مطبوعات داخل کشور رفت، بلکه خود
مقامات جمهوری اسلامی هر روزه از انواع بحرانها و دشواریهایی سخن میگویند که
کاسه صبر مردم را لبریز کرده است.۱۳۹۶ دی ۷, پنجشنبه
۱۳۹۶ دی ۶, چهارشنبه
ایران رتبه اول خودسوزی زنان در خاورمیانه: زنانگی در آتش
کشور ایران رتبه اول خودسوزی زنان در خاورمیانه را به خود اختصاص
داده اما باز هم بزرگی ابعاد این انتقام خشن و دردناک از سوی زنان ایرانی، باعث
نشده تا بررسیهای دقیق، علمی شفافی در این زمینه ارائه شود.
خودکشی یکی از معضلات روانی –
اجتماعی است که امروزه با توجه به پیچیدهتر شدن تعاملات و ارتباطات در بیشتر
جوامع رو به افزایش است. یکی از روش های اقدام به خودکشی، خودسوزی است که در جوامع
شرقی نسبت به جوامع غربی بیشتر رخ میدهد. بر اساس آماری که در این خصوص منتشر
شده، کشور ایران بیشترین میزان خودسوزی زنان در منطقه خاورمیانه را به خود اختصاص
داده، اما متاسفانه هیچ گاه آمار و اطلاعات دقیقی در خصوص میزان رخ داد این موضوع
شوم در کشور منتشر نشده است. آخرین آمار منتشر شده در این زمینه نیز مربوط به سال ۹۲ است که نشان میدهد این پدیده در
استانهای غربی همچون ایلام، خوزستان و سیستان و بلوچستان در حال افزایش است.
آیا اسلام اصلاحپذیر است؟ - یک بحثِ نوشتاری در ۹۵ تز (بخش سوم)
۵
حامد: تفاوتهای میان مکاتبِ فقهی ناچیز هستند
و نمیتوانند برای اصلاحگری سرمشق قرار بگیرند
شما در تز دوم خود به درستی اشاره کردید که در
اسلام مکاتب فقهی گوناگونی وجود دارند و بر این اصل استدلال کردید که این تنوع به
نوعی در تاریخ تفکر اسلام یک پیشفرض است. در آخرین تز خود همین فکر را بسط میدهید
و به این نتیجه میرسید که مسلمانان میبایستی به سنتِ گفتمانی در درون اسلام یا
همین مکاتب فقهی ارجاع کنند. ولی به نظر من اصلاحات واقعی نباید خود را به مواضعِ
این مکاتب فقهی وابسته کنند بلکه به عکس میبایستی خود را از آنها برهانند!
۱۳۹۶ آذر ۳۰, پنجشنبه
پس از شکست در سوریه، طرح «اورشلیم» پایتخت را پیش انداختند
افزون بر کرانه باختری رود اردن که منطقه ای
است اشغال شده، در بیروت و جاکارتا نیز دهها هزار نفر برای اعتراض به تصمیم ترامپ
به خیابانها ریختند. در اروپا نیز تظاهرات اعتراضی رخ داد. در همین احوال پس از آن
که نیروهای اسرائیلی باشلیک گلوله های لاستیکی، گاز اشک آور و ماشین های آبپاش
با معترضان روبروشدند و حتی گلوله های آتشین
بکار بردند کار تظاهرات در غزه بالا گرفت.
روز سه شنبه چهار نفر از فلسطینی های معترض کشته و بیش از 500 نفر مجروح
شدند. در شبانگاه شنبه به یکشنبه اسرائیل در غزه مناطقی را که گویا پایگاههای حماس بوده اند بمباران کرد که طی
آن نیز دست کم دو نفر کشته شدند. بنا به ادعای اسرائیل قبلا از مناطق اشغالی موشک
هائی پرتاب شده بود که صدمات انسانی نداشته است.
چرا اسد با فدرالیسم مخالف است؟
این ایده که جنگ داخلی طولانی در سوریه ممکن
است از طريق تغییر ساختار کشور به یک فدراسیون حل شود اخیراً در اذهان بسیاری بوده
است. در نگاه اول، تلاش برای آشتی دادن بخشهای متخاصم جمعیت و همه جناحهای
گوناگون از طريق اعطای حقوق خودمختاری وسیع براساس قومیت و مذهب اغوا کننده به
نظر میرسد.
۱۳۹۶ آذر ۲۵, شنبه
تظاهرات اعتراضی عفو بین الملل علیه حکم اعدام و برای آزادی احمدرضا جلالی در بروکسل
سازمان عفو بین الملل بلژیک عصر پنجشنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۶ (۱۴ دسامبر۲۰۱۷) در برایر سفارت جمهوری اسلامی ایران در
بروکسل تظاهرات اعتراضی را علیه حکم اعدام احمدرضا جلالی استاد دانشگاه آزاد
بروکسل برگزار کرد. در این تظاهرات با وجود باران تندی که میبارید در حدود ۳۰۰ نفر از اساتید دانشگاههای بلژیک، شخصیتهای
مدنی، حقوق بشری و نمایندگان احزاب سیاسی، نمایندگان پارلمانهای منطقهای فدرال و
سنا، دانشجویان، بخشی از ایرانیان مقیم بلژیک و... شرکت کرده بودند. سازمان عفو بین
الملل در کشورهای بلژیک، سوئد، ایتالیا و هلند بطور مشترک ظرف چند هفته گذشته یک
متن اعتراضی نسبت به حکم اعدام احمد رضا جلالی تهیه کرده بودند و در آن خواهان
آزادی فوری و بدون قید و شرط وی شده بودند. این متن را نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر در این چهار کشور امضا
کردند. متن اعتراضی به همراه امضاها به همراه نامه اعتراضی دیگری با امضای مسئولین
سازمان عفو بین الملل بلژیک، سوئد و ایتالیا در صندوق پستی سفارت جمهوری اسلامی در
بروکسل گذاشته شد. نمایندگان پارلمانهای فلامان و بروکسل، فدرال و سنای بلژیک در
تظاهرات جلوی سفارت شرکت کردند و در ضمن این ارگانهای منطقهای و فدرال بلژیک
قطعنامه هایی را در پشتیبانی از آزادی آقای احمد رضا جلالی و علیه حکم اعدام وی تهیه
و تصویب کردند و در صندوق پستی سفارت جمهوری اسلامی قرار دادند. در ضمن قرار شده
است متن تصویب شده در اختیار وزیر امور خارجه بلژیک آقای "دیدیه ریندس"
قرار گیرد که آنرا در اختیار مقامات ایرانی قرار دهد.
مغلطه از نوع زیبا کلام
راستش من سخنرانی جناب اقای زیباکلام را در روز دانشجو شنیدم.جدا از
شرافت و انسانیتی که در ایشان سراغ داریم ولی حرفهای ایشان از ابتدا تا انتها
،مبتنی بر مغلطه و فاکتهای اشتباه بود که پذیرش آنها ،ما را از حقیقت دور می
کند.کلیت بحث ایشان را میتوان درین چند جمله ملاحظه کرد،چرا نباید از روحانی عبور
کرد؟چون بدلیل اخلاقی درست نیست.چون در 1400موجب رشد پوپولیسم میشود همانطور که در
سال 1384با امدن احمدی نژاد این پوپولیسم بوجود امده بود.
بیتالمقدس: کلید یا فتیله؟
مترجم: ا. م. شیری
روزهای خشم جهان اسلام
در نتیجه چند روز اعتراض که در پی شناسایی بیتالمقدس بعنوان پایتخت
اسرائیل از سوی دونالد ترامپ فلسطین را در نوردید، بیش از هزار عرب آسیب دید،
حداقل دو نفر به ضرب گلوله پلیس و نظامیان اسرائیل کشته شد. یکی از مقتولان محمود
المارسی ۲۹ ساله اهل غزه بود.
درگیریها، خود بیتالمقدس را هم در برگرفت. اما رویاروییهای شدیدتر
در بیتلحم، و همچنین، در مرزهای غزه که تحت نظارت اسرائیل قرار دارد، روی داد.
۱۳۹۶ آذر ۲۴, جمعه
آیا اسلام اصلاحپذیر است؟ - یک بحثِ نوشتاری در ۹۵ تز (بخش دوم)
۳
تعریف اسلام از نوسازی خود نیازمند نوسازی است
اگر درست متوجه شده باشم شما به تعاریفِ «مقصد
الشریعه» و «تجدید» [نوسازی] اشاره دارید. منظور از مفهوم نخست یعنی «مقصد الشریعه»،
از یک سو برخورد روشمند (متدلوژیک) به شریعت و از سوی دیگر طرح این پرسش است که
تا چه میزان میتوان احکام معینی که در تاریخ تفکر اسلامی جاافتادهاند را به کار
بست. «تجدید» کلاً یعنی نوسازی یا از نو زنده کردن.
آیا اسلام اصلاحپذیر است؟ - یک بحثِ نوشتاری در ۹۵ تز (بخش نخست)
نام اصلی کتاب «آیا هنوز اسلام قابل نجات است؟» میباشد. از آن جا که
تمامی مضمون کتاب بر سرِ اصلاحگری در اسلام است، نام کتاب را اندکی تغییر دادم.
احتمالاً ناشرِ کتاب برای این که این کتاب در میان کتابهای دیگر که نام «اصلاحاتِ
اسلامی» را دارند گُم نشود، چنین عنوانی برای آن انتخاب کرد.
پیشگفتارِ مترجم:
در حالِ ترجمۀ کتابِ «خوانش آرامی-سُریانی قرآن» اثر کریستوف
لوکزنبرگ بودم که یکی از دوستانِ آلمانیام خواندن کتابِ پیش روی شما را برای
مطالعه به من پیشنهاد کرد. کتاب را با هیجان و لذت خواندم و تصمیم به ترجمه آن
گرفتم. پیش از آغازِ ترجمه با دوست و همکارم مزدک بامدادان موضوع را در میان
گذاشتم. زیرا برای این کار میبایستی برای چند ماه ترجمه نیمهکارۀ کتابی را که در
دست داشتم کنار میگذاشتم. هر دوی ما به این نتیجه رسیدیم که ترجمه این کتاب از
ضرورت فوری برخوردار است و مناسبِ زمان اکنون است. زیرا این بحث و گفتمان هم میتواند
کمکی باشد به روندِ عمومی اصلاحطلبی و خوانشِ مدرن از اسلام و هم میتواند به
جنبشِ اصلاحطلبیِ اسلامی جهانی، که در حال حاضر بزرگترین کشور اسلامی جهان یعنی
اندونزی طلایهدار آن است، یاری رساند.
۱۳۹۶ آذر ۲۱, سهشنبه
فرمان " راه قدس از کربلا" رمز سقوط رژیم
مقدمه: توتالیتاریسم اسلامیِ موجود در تاریخ خود با نهادی مستبد آمیخته
شده است. وقتی قرآن را مطالعه میکنیم متوجه میشویم که هم یک کتاب شریعت است و هم
کتابی با احکام سیاسی و اجتماعی. قرآن را میتوان یک منبع نظام سیاسی دانست که
خواهان قدرت سیاسی است. در سوره احزاب قرآن میخوانیم: «النَّبِیُّ اَوْلی
بِالْمُوءْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ». پیامبر بعنوان فردی است که برای دخالت در
زندگی مردم و دارای ولایت است. در همین آیه مشاهده میکنیم که قرآن محمد را به
عنوان ولی امر،حاکم،مداخله کننده در تمامی امور داخلی و خارجی معرفی میکند؛ به
علاوه طباطبایی در کتاب تفسیر المیزان میگوید: به دلیل وجودی چنین آیه ای، این
الویت و ولایت در تمام امور دنیا و دین است. همینطور آیه ۵۹ سوره نساء میگوید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ
آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی»، ای کسانی که
ایمان آوردید، از خدا و رسولش اطاعت کنید. این آیه یک تفسیر بیشتر ندارد و آن
اینکه تمام ایمان آورندگان مجبور به اطلاعت از ولی امر مسلمین هستند، که در غالب
حاکم دستورات اجتماعی صادر میکند.
۱۳۹۶ آذر ۱۸, شنبه
نکاتی پیرامون مفاهیم ملیت، اقلیت، خودمختاری
بخش یکم
موضوع عمدهی
روش و مفاهیم
آنچه در بسیاری از کشورهای جهان گاه بهحق و گاه بهخطا طلبِاستقلال
یا طلبِخودمختاری نامیدهمیشود در هر جا و در هر زمان دارای ماهیت بکلی متفاوتی
است که در هر مورد از منشاءِ متفاوت آن سرچشمهمیگیرد. تقلید چشمبسته، یا
فقدان اندیشهی انتقادی، بهویژه در کشورهای دنیای سوم، و حتی در میان بخش مهمی از
رسانههای سراسر جهان سبب شده که در تقریباً همهی موارد در این زمینه بهمدد
مفاهیم کلیشهمانند و واژگان عاریتی یکسانی، که هر یک از دیگری رونویسکرده و فارغ
از هرگونه نقادیِ آنها، در مورد جدیدی بهکاربسته، سخنگفتهشود بدون کمترین توجه
به معنا و منشاءِ تاریخی و اجتماعی آنها و به نتایج زیانباری که کاربرد نیاندیشیدهی
مفاهیم وامگرفته از دیگران میتواند در گمراهی اذهان و سرنوشت یک کشور بهبارآورد1.
کسانی که به چنین اقتباسهایی دستمییازند در بهترین حالت، یعنی حتی آنجا که غرضی
در انگیزهی آنان وجود ندارد، از این نکتهی عمدهی معرفتشناختی غافلاند که، بهعکس
علوم طبیعی که روشها و احکام آنها در همهی مواردِ مشابهِ طبیعت معتبراست2، در
علوم انسانی و در مسائل سیاسی که روش استقراء در آنها بیش از روش استنتاج بهکارمیرود
در هر مورد خاص باید اعتبار مفاهیمی که در زمینهای متفاوت و برای مورد تاریخی،
اجتماعی یا سیاسی دیگری ابداعشدهاند از نو مورد بررسی انتقادی قرارگیرند. تفاوتهای
عمده در روابط اجتماعی، رسوم و فرهنگها که رشتهی مردمشناسی به بررسی و شناخت آنها
اختصاص دارد، بهترین شاهد این واقعیت است، که تخصیص این شعبه از جامعهشناسی به
آن را موجبشدهاست. اگر در علوم طبیعی استفاده از یک مفهوم غلط معمولاً در نتیجهی
نگاه انتقادی دیگر پژهشگران و آزمایشهای مختلف بسیار زود کنارگذاشتهمیشود
مفاهیم ساختگی علوم انسانی گاه بسیار جانسختاند و تنها پس از فاجعههای بزرگ تاریخی
متروکمیشوند. مفهوم نژاد آریایی که هیچگونه پایهی علمی استواری نداشت3 از نیمهی
دوم قرن نوزدهم مورد استفادهی نژادپرستان غربی قرارگرفت، در سایهی قریحهی نویسندهی
فرانسوی برجستهای چون لوکنت دو گوبینو و بویژه فیلسوف و مورخ نامداری چون ارنست
رُنان و بسیاری دیگر از فرهیختگان غربی در جهان رواجیافت و ضمن فراهمآوردن
پشتوانهی ظاهراً علمی برای نظریات استعماری، تا پیدایش نازیسم که نظریهی برتری
«نژاد ژرمنی» و یهودیستیزی خود را بر اساس آن توجیهمیکرد، و تا بهراهافتادن
جنگ جهانی دوم، ادامهیافت و چنان که می دانیم سبب فجایعی بیسابقه در تاریخ جهان
شد. مثال دیگری که یادآوری از آن در اینجا میتواند سودمندباشد مفهوم ملت یهود
است. می دانیم که چندین ملیون پیروان آیین یهود در سراسر جهان پراکنده هستند. از
آنجا که در آموزشهای دینی آنان همواره از سرزمینی سخنرفتهبود که میهن آباءواجدادی
آنان نامیدهشدهبود، بازگشت به این ارض موعود برای بسیاری از آنان به صورت یک
آرزوی بزرگ تخیلی درآمده بود. اما از سوی دیگر به علت آزاری که پیروان این آیین دینی
در روسیه و برخی دیگر از کشورهای اروپایی متحملمیشدند در این بخش از جهان آن
آرزو رفتهرفته در میان برخی از متفکران آنان بهحالت یک طرح عملی درآمد، و در قرن
نوزدهم، یکی از آنان، تئودور هرتزل، نویسنده و روزنامهنگار برجستهی اتریشی، با
نوشتهها و فعالیتهای خود به آن صورت یک برنامهی سیاسی بخشید. از سختیهای زندگی
پیروان آیین یهود در بخشهایی از اروپا گذشته، تصور وجود ملتی با هویتِملیِ یهود
نتیجهی یک پیشداوری بود که هیچ پایهی علمی نداشت؛ بهویژه در جهانی که در آن
شمار حکومتهای ملی هنوز بسیار ناچیز بود4. در حقیقت همهی پیروان آیین یهود در
جهان خود نیز به وجود چنین قوم یا ملتی باورنداشتند و بهجرأت میتوان گفت که سخن
از قومی بهنام قوم یهود، با ویژگیهای یک قوم یا ملیت عیناً مانند آنچه دربارهی
نژاد آریایی گفتیم، چیزی جز یک ایدئولوژی نبود5
چهار بحران در مقابل تمدن ایران!!
فساد مهمترین بحرانی است که تمدن ایران را تحت تأثیر خود قرار داده
و آینده ایران و ملت ایران را در شرایط خطر قرار داده است. از نظر آماری پس از
کشور عراق احتمالاً ایران فاسدترین اقتصاد جهان را دارد. بحران دوم کشور بحران
ناکارآمدی است که بخشی از آن از دل همین فساد و بخشی از ساختار اجتماعی بیرون میآید.
اسرائیل پس از اروپا
پیششرط اخلاقیِ داشتن رویکردی سالم به مسئلهی
فلسطین تعهد به این حکم مطلقِ روششناختی است که «بهترین و مطمئنترین تصمیمها،
همیشه با پایبندی متعصبانه به جزمهای عدولناپذیر گرفته شدهاند»؛ براینپایه عقل
حُکم میکند که پیشاپیش تسلیم خواستههای بیواسطه و علایق خاص اعرابی که در این
کشور زندگی میکنند نشویم، چون چهبسا در جوّ تبلیغاتیِ فراگیری که پیرامون این
مسئله از سوی صلحدوستان و نیروهای بنابهعادتْ نیکاندیش شکل گرفته است، عموم
آنها عجالتاً هوادارِ غیرانتقادیِ راهحلِ پیشپاافتادهی «دو کشور» باشند. دراینباره
بهتر است حتا بهجایِ خود فلسطینیها بیشینهگرا باشیم، زیرا موضوع اصلاً یا صرفاً
مسئلهی ملی نیست و احتمال آن وجود دارد که سطحِ ملّیِ کشمکش حتا بدون استقلال
فلسطین برپایهی مرزهای 1967، با اجرای رسمی برابری حقوقی اعراب و یهودیان، بهمرور
در قالب کشور کنونی هم رفع شود، درحالیکه مسئلهی فلسطین همچنان بهقوت خود باقیست؛
این مسئله با تعیین نظام سیاسی کل منطقه در پیوند است که با بهبود وضعیت حقوقی
اعراب فلسطین یا پیادهسازیِ مسالمتآمیز طرح «دو کشور» مرتفع نمیشود.
۱۳۹۶ آذر ۱۱, شنبه
برگردان: آمادور نویدی
روسیه، چین و ایران در سالهای اخیر از کاهش
قدرت نظامی و اقتصادی آمریکا منافع عظیمی برده اند، و با بی اعتمادی عمومی از
تواناییهای سیاسی و دیپلوماتیک، هر دو با اوباما و اکنون با ترامپ بیشتر پیشرفت کرده اند. در دو مقاله قبلی نشان دادیم که مسکو، پکن و
تهران، حتی در صورتیکه آنها موقعیت گوناگونی دارند، اما در منافع مشابهی سهیمند
و جهت همآهنگ کردن استراتژی نظامی، اقتصادی و دیپلوماتیک با یکدیگر همکاری میکنند.
موفقیت سه گانه اورواسیایی مبنی بر اصل ضروری تغییر دشمنان به بازیگران بیطرف، و
بازیگران بیطرف به متحدان و بهبود روابط بیشتر با کشورهای متحد است. به منظور
تحقق این پروژه، با توجه به کشور و مفاد
منطقه ای، تلاشهای اقتصادی، نظامی و دیپلوماتیک گوناگونی بکار گرفته شده است.
انعطاف پذیری نشان داده شده توسط مسکو و پکن در مذاکرات معاملات تاریخی نه در بخش
انرژی، بلکه در حوزه نظامی و همچنین در آموزش و پرورش و کاهش فقر انجام گرفته
است، همآنگونه که در آفریقا مشاهده شده است. عربستان سعودی، ترکیه و سوریه سه
کشوری هستند که، چنانچه بهصورت جداگانه تجزیه و تحلیل شوند، استراتژی دقیق روسیه،
چین و ایران را آشکار میسازند. به چندین دلیل توجه ویژه ای بر خاورمیانه متمرکز
شده است. این منطقه جاییست که قدرت نظامی در حال کاهش آمریکا، قادر نشد به اهداف
ژئوپولیتیک خود در سوریه دسترسی یابد، با زیان تصاعدی نفوذ اقتصادی واشنگتن
روبروست، و باتوجه به موقعیت متزلزل روزافزون پترودلار که قرارست با معاملات پترویوان
بین عربستان سعودی و چین به چالش کشیده شود… روسیه و چین سازمانهایی مانند بریکس
(برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی)، اتحاد اقتصادی اوراسیا (ای ای یو)،
سازمان همکاری شانگهای (اس سی اُ)، و بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیایی چین (ای آی
آی بی) را رهبری میکنند. استراتژی بزرگ اینستکه از ایجاد جایگزینی جهت نظم
جهانی نئولیبرال دلار محور آمریکا حمایت شود و اثرات کاهش امپراتوری آمریکا را تضمین
کرد. کشورها بطور فزاینده ای باید بین دو سیستم انتخاب کنند: آیا میخواهد با جهان
چندقطبی، مبنی بر اساس دوستی و همکاری برد – برد باشند، و یا جهان تک قطبی، که بر
مبنای کاهش قدرت اقتصادی و نظامی آمریکاست. حمایت اقتصادی قدرتمند چین، همراه با
توانایی نیروی نظامی روسیه، همچنین
اعتبار و نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه، که با موفقیت از کشورهایی مانند سوریه در
برابر مداخلات نظامی آمریکا حمایت میکنند،
چوب لای چرخ دنده می اندازند (متحدان آمریکا را از هم جدا میکنند) و راه
را برای انزوای طرحهای اقتصادی و نظامی واشنگتن در منطقه صاف میکنند. نظم جهان
چندقطبی اینجاست و میماند. آمریکا دیگر تنها ابرقدرت نیست، بلکه ترجیحاً یکی در میان دو ابرقدرت دیگر مجهز
به سلاح هسته ای است. آمریکا هر چه زودتر
این واقعیت را بپذیرد، برای بشریت و برای صلح در سراسر جهان بهتر خواهد شد.